Behandelingen

Kunstmatige inseminatie (IUI)

Bij intra-uteriene inseminatie of IUI brengen we met een fijn buisje opgewerkte zaadcellen hoog in de baarmoeder in, rond het moment van de eisprong. Het spermastaal wordt eerst in het laboratorium verwerkt, waarbij enkel de meest beweeglijke zaadcellen worden geselecteerd.

Deze behandeling wordt aangeraden als de zaadcellen moeilijkheden ondervinden om de baarmoederhals te passeren, bij onverklaarbare onvruchtbaarheid, bij een tekort aan goed beweeglijke zaadcellen, bij milde of matige endometriose … De zaadcellen komen op die manier dichter bij de eicel, waardoor de bevruchting gemakkelijker kan plaatsvinden.

Verloop

Cyclusmonitoring

Inseminaties kunnen uitgevoerd worden in een natuurlijke of in een gestimuleerde cyclus.

Natuurlijke cyclus
Bij een natuurlijke cyclus gebruiken we geen hormonale medicatie om een eicel te laten uitrijpen. Het verloop van de menstruatiecyclus wordt gemonitord door echo-onderzoek en bloedafname. Zodra de eicel voldoende is uitgerijpt, kunnen we de eisprong uitlokken door het hormoon hCG onderhuids in te spuiten, tenzij uit de bloedwaarden blijkt dat de natuurlijke eisprong is ingezet. Zo bepalen we het meest gunstige moment voor de inseminatie.

Gestimuleerde cyclus
Bij een gestimuleerde cyclus stimuleren we de eierstokken met hormonale medicatie in pilvorm of via onderhuidse inspuitingen. De eicel rijpt uit in een follikel. Via echo-onderzoek en bloedafname observeren we hoe de eicel ontwikkelt. Zodra de eicel voldoende is uitgerijpt, lokken we de eisprong uit door het hormoon hCG onderhuids in te spuiten, tenzij uit de bloedwaarden blijkt dat de natuurlijke eisprong is ingezet. Zo bepalen we het meest gunstige moment voor de inseminatie.

Zaadstaal voorbereiden

Op de dag van de inseminatie levert de man het zaadstaal af. Dit staal wordt in het labo verwerkt en de beste zaadcellen worden geselecteerd.

Indien u gebruik maakt van een ingevroren staal, van uw partner of van een donor, zal het zaadstaal op de dag van de inseminatie ontdooid worden. Daarna wordt het in het labo voorbereid op de inseminatie.

Inseminatie

Rond het moment van de eisprong brengen we het verwerkte zaadstaal met een fijn buisje hoog in de baarmoeder in. Dit is een eenvoudige en pijnloze techniek en gebeurt ambulant.

Follow-up

Twee weken na de inseminatie voeren we een zwangerschapstest uit. Als alles in orde is, verwijst de arts door naar de gynaecoloog die de zwangerschap verder opvolgt. Is de zwangerschapstest negatief, dan bespreekt de arts de planning voor verdere behandeling.

Kostenraming en terugbetaling mutualiteit

De kosten voor de behandeling van kunstmatige inseminatie worden grotendeels terugbetaald door het ziekenfonds in België. Bij de terugbetaling van bepaalde hormonale behandelingen is vooraf de goedkeuring van een adviserend geneesheer van het ziekenfonds nodig. Een gedetailleerde raming van de kosten kan bij het secretariaat worden opgevraagd.

Veelgestelde vragen

Is een corona-vaccin aangeraden tijdens de fertiliteitsbehandeling?

Wanneer een vrouw een Covid-19 infectie oploopt tijdens de zwangerschap, is het risico op een ernstig verloop groter. Er is dan een hogere kans op opname op intensieve zorgen, hogere nood aan beademing en er treden vaker zwangerschapscomplicaties op zoals vroeggeboorte.

Daarom is het, indien mogelijk, aanbevolen om u te laten vaccineren vooraleer u zwanger wordt. Bij zwangerschapswens of fertiliteitsbehandeling is het niet nodig om uw vaccinatie uit te stellen. We proberen een inseminatie, eicelaspiratie of embryotransfer te vermijden in de eerste dagen na uw vaccinatie omdat het vaccin enkele dagen koorts kan veroorzaken. Verder houdt de vaccinatie geen risico in op verminderde vruchtbaarheid.

Ook tijdens de zwangerschap is het veilig om u te laten vaccineren. In de Verenigde Staten werden reeds meer dan 20.000 zwangeren gevaccineerd. Hierbij werden geen negatieve bijwerkingen gerapporteerd.

Wat zijn de leeftijdsgrenzen voor een fertiliteitsbehandeling?

De leeftijdsgrenzen voor een fertiliteitsbehandeling liggen wettelijk vast. De minimumleeftijd is 18 jaar, de maximumleeftijd hangt af van de behandeling:

  • vóór 48 jaar: IUI, ovulatie-inductie, embryotransfer
  • vóór 46 jaar: eicelaspiratie bij IVF, pick-up bij IVF

Wat kost een fertiliteitsbehandeling?

Als u aan de juiste voorwaarden voldoet, worden de meeste onderzoeken en fertiliteitsbehandelingen grotendeels vergoed door uw ziekenfonds.

Behandeling bij inseminaties

  • natuurlijke cyclus: terugbetaling tot net voor je 48ste verjaardag.
  • gestimuleerde cyclus: terugbetaling tot net voor je 48ste verjaardag op voorwaarde dat je de aanvraag indiende voor je 46ste. Voor bepaalde hormoonbehandelingen moet je vooraf de goedkeuring krijgen van de adviserende geneesheer van het ziekenfonds.

In-vitrofertilisatie (IVF)

Na goedkeuring van de adviserende arts van het ziekenfonds, worden zes pogingen grotendeels terugbetaald tot net voor je 43ste verjaardag. Meer dan zes pogingen of pogingen tot net voor je 46ste verjaardag zijn voor eigen rekening. Na 46 jaar voeren we geen IVF meer uit.

U kunt aan ons secretariaat vragen om een kostenraming op maat te maken. Hebt u een privéverzekering, dan helpt ons secretariaat u graag bij het invullen van de aanvraag.

Hoe hoog is de zwangerschapskans?

De kans op zwangerschap hangt af van individuele kenmerken zoals leeftijd, levensstijl, medische voorgeschiedenis, oorzaak van de verminderde vruchtbaarheid … Ook de fertiliteitsbehandeling speelt een rol: zo is de slaagkans bij IVF groter dan bij inseminatie omdat het beste embryo geselecteerd wordt.

In het Fertiliteitscentrum Antwerpen bedraagt de kans op een levend geboren kind per verse embryotransfer 42% in de referentiegroep (vrouwen jonger dan 36 jaar in de 1ste of 2de cyclus). Het gemiddelde voor alle Belgische fertiliteitscentra ligt op 31% (Belrap, 2019).

De zwangerschapskans bij inseminaties bedraagt gemiddeld 15 tot 20% per cyclus.

 

Wat kan ik zelf ondernemen om mijn zwangerschapskans te vergroten?

Je levensstijl heeft een duidelijk effect op je vruchtbaarheid en op je zwangerschapskans. Dat geldt voor een vruchtbaarheidsbehandeling. Roken, overgewicht en overmatig alcoholgebruik bijvoorbeeld, verminderen de slaagkansen van de behandeling.

Roken halveert de slaagkans van een vruchtbaarheidsbehandeling (inseminatie of IVF): het vergroot de kans op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap en de kans op een miskraam is twee tot drie keer hoger.

Bij vrouwen die roken is de kans op verminderde vruchtbaarheid 60% groter dan bij vrouwen die niet roken. Roken heeft namelijk een negatieve invloed op de eicelreserve, de uitrijping van eicellen, de hormonale balans, het transport van eicellen en embryo’s en op de innesteling. Bij mannen zien we een slechtere spermakwaliteit.

Ondergewicht en overgewicht bij man of vrouw verlagen de spontane kans op een zwangerschap. Hormonale behandelingen falen vaker bij patiënten met overgewicht. De slaagkans van IVF bij vrouwen met obesitas ligt 20 procent lager. Overgewicht zorgt ook voor risico’s tijdens de zwangerschap, zoals:

  • keizersnede
  • hoge bloeddruk
  • kunstverlossing
  • geboortetrauma
  • aangeboren afwijkingen
  • grotere kans op miskraam
  • zwangerschapsdiabetes
  • zwangerschapsvergiftiging

Matig alcoholgebruik heeft geen negatief effect op de vruchtbaarheid. Tijdens de zwangerschap vermijd je wel best alcohol. Matig gebruik van cafeïne lijkt geen duidelijk negatief effect op de vruchtbaarheid te hebben.

Helpt acupunctuur? De jongste jaren is heel wat onderzoek gedaan naar de effecten van acupunctuur, maar de wetenschappelijke studies spreken elkaar tegen. Globaal zien we dat acupunctuur de slaagkans van een vruchtbaarheidsbehandeling niet verhoogt.

Welk nut heeft foliumzuur?

Foliumzuur is een vitamine B9 die voorkomt in de voeding, vooral in groene groenten. Vitamine B9 is goed voor de ontwikkeling van de baby, omdat het de kans op neuraalbuisdefecten aanzienlijk verlaagt, zoals spina bifida (open ruggetje) of gespleten gehemelte. Daarom is het aangewezen om vitamine B9 als supplement in te nemen vanaf vier weken vóór de zwangerschap tot drie maanden zwangerschap, in combinatie met een gezonde en gevarieerde voeding.

De standaarddosis is 0,4mg per dag. In specifieke gevallen is een verhoogde dosis van 4mg vereist; in dat geval krijg je advies van de gynaecoloog. Foliumzuur is zonder voorschrift verkrijgbaar bij de apotheek.

Voor bijkomend advies, neem je best contact op met de gynaecoloog.

Wordt een griepvaccin aangeraden tijdens de fertiliteitsbehandeling?

Een griepvaccin is aanbevolen bij vrouwen die zwanger willen worden. Wanneer je in een fertiliteitsbehandeling bent, kan je je op elk moment laten vaccineren, maar bij voorkeur vóór de zwangerschap, niet rond het moment van de innesteling. Er is geen gevaar voor de zwangerschap zelf. Indien je zwanger bent en het niet mogelijk is om vaccinatie uit te stellen, dan mag dit ook tijdens het eerste trimester van de zwangerschap.

Mag ik sporten tijdens de fertiliteitsbehandeling?

U mag sporten tijdens de fertiliteitsbehandeling en de zwangerschap. Om infecties te voorkomen raden we af om te zwemmen vanaf de dag van pick-up tot en met de embryoterugplaatsing. In die periode vermijd je best ook zware inspanningen.

Mag ik reizen tijdens mijn fertiliteitsbehandeling?

Tijdens de fertiliteitsbehandeling is reizen toegestaan. Wel vermijdt u bij voorkeur risicogebieden, bijvoorbeeld als er infectiegevaar is of als er bepaalde muggensoorten of virussen aanwezig zijn. Bespreek daarom uw reisplannen vooraf met een arts.

Ons secretariaat levert attesten af, zodat u tijdens uw vlucht uw medicatie in uw handbagage kunt meenemen.

Heeft een hormonale behandeling langetermijngevolgen voor mijn gezondheid?

Grote wetenschappelijke studies tonen aan dat vruchtbaarheidsbehandelingen op lange termijn geen verhoogd risico geven op borstkanker of andere kankers of op hart- en vaatziekten.

Kom ik door de hormoonbehandelingen sneller in de menopauze terecht?

Nee, een fertiliteitsbehandeling versnelt de menopauze niet. Ook in een natuurlijke cyclus zonder toegevoegde hormonen rijpt er elke maand één eicel tot eisprong. Samen met die rijpe eicel rijpen er nog een aantal eicellen, maar niet volledig. Die onrijpe eicellen gaan automatisch verloren, tenzij we ze gebruiken. In een gestimuleerde cyclus via hormoonbehandeling zijn er ook extra eicellen die wél volledig uitrijpen. Kortom, zowel bij een natuurlijke cyclus als bij een gestimuleerde cyclus gaan er meerdere eicellen verloren. Een hormoonbehandeling versnelt de menopauze dus niet.

Mogen we seksuele betrekkingen hebben voor, tijdens en na de behandeling?

Bij een behandeling met ovulatie-inductie of bij een inseminatiebehandeling raden we aan om twee tot vier dagen vóór de geplande betrekking of voor de dag van inseminatie geen seksueel contact te hebben en niet te masturberen. Dit bevordert de zaadkwaliteit. Bij een IVF-behandeling is onthouding aangeraden voor de dag van de pick-up en tussen pick-up en embryoterugplaatsing. Zo vermijdt u het risico op infectie.

Buiten deze restricties kan het absoluut geen kwaad om seksuele betrekkingen te hebben.

Wat als mijn partner geen zaadstaal kan afgeven op dag van de inseminatie of pick-up?

Indien uw partner geen zaadstaal zal kunnen afgeven op het vereiste moment, kan op voorhand een zaadstaal ingevroren worden. Het wordt dan (deels) ontdooid op dag van de inseminatie of pick-up, bijvoorbeeld wanneer uw partner in het buitenland is, een eerdere kankerbehandeling heeft ondergaan of in een vorige cyclus moeilijkheden ondervond om het zaadstaal te produceren.

Hiervoor dient voor start van de stimulatie contact opgenomen te worden met het secretariaat. Er worden één of meerdere stalen ingevroren, die voor meerdere behandelingscycli gebruikt kunnen worden. De kosten voor het invriezen en bewaren worden enkel terugbetaald i.k.v. een kankerbehandeling.

Is het mogelijk om het geslacht van de baby te bepalen?

In België kan je het geslacht van een embryo niet zelf bepalen, tenzij daarmee het risico op een geslachtsgebonden erfelijke aandoening kan worden vermeden.