Herhaald miskraam

Ongeveer tien tot twintig procent van de zwangerschappen eindigt in een miskraam. Met de leeftijd neemt de kans op een miskraam toe. Als er twee of meer opeenvolgende zwangerschappen eindigen in een miskraam noemen we dit ‘herhaald miskraam’.

Na een eerste miskraam is het risico op een nieuwe miskraam 17 %. Dit betekent dat het risico nauwelijks is verhoogd. Na twee opeenvolgende miskramen stijgt het risico tot 25 %, na drie tot 30 %.

Oorzaken

Vaak worden miskramen toegeschreven aan een natuurlijk selectieproces. Als de vrucht een genetische of ontwikkelingsfout bevat of verkeerd is ingeplant in de baarmoeder, eindigt deze zwangerschap vaak in een miskraam. Meestal is er geen eenduidige oorzaak voor miskramen. Verschillende factoren kunnen een rol spelen. De meest gekende oorzaken zijn:

  • genetische chromosale afwijkingen bij de vrouw of de man
  • leeftijd: met het stijgen van de leeftijd, stijgt ook de kans op genetische afwijkingen in de eicel en de kans op afwijkingen in het embryo. Een vrouw jonger dan 20 jaar heeft 12 % kans op een miskraam. Bij vrouwen ouder dan 40 jaar stijgt het risico tot 33 %.
  • ongezonde levensstijl: roken, alcoholgebruik, drugs, intensief cafeïnegebruik, overgewicht, medicatie…
  • hormonale stoornissen zoals ernstig schildklierlijden, ontregelde suikerziekte of diabetes, PCOS, een te hoog prolactinegehalte in het bloed, te laag progesterongehalte in de periode na de innesteling van het embryo
  • onderliggende medische problemen zoals hoge bloeddruk
  • afwijkingen van de baarmoeder die de innesteling of groei van het embryo verhinderen, zoals poliepen, myomen (vleesbomen of fibromen), aanwezigheid van een tussenschot (septum) of verklevingen (Asherman-syndroom)
  • stollingsstoornissen
  • virale infecties (listeria, toxoplasmose, Parvovirus B19, rubella of rode hond, CMV, Zikavirus)

Onderzoeken

Bij de meeste patiënten kan geen oorzaak voor herhaalde miskramen worden gevonden. Onze fertiliteitsartsen proberen wel eventuele onderliggende oorzaken te achterhalen via volgende onderzoeken:

  • uitgebreide anamnese: hierbij wordt gefocust op voorgaande zwangerschappen, levensstijl, medische en chirurgische voorgeschiedenis, familiale voorgeschiedenis, menstruatiecyclus …
  • gynaecologische (3D-) echografie, voor beoordeling van de baarmoederholte
  • hysteroscopie, voor beoordeling van de baarmoederholte
  • MRI, uitgevoerd bij complex aangeboren baarmoederafwijkingen
  • uitgebreid bloedonderzoek met controle van de suikerspiegel, schildkliertesten, hormoonwaarden (met evaluatie van de eierstokreserve), stollingsfactoren en antilichamen
  • genetische testen van vrouw en man

Behandeling

Een gerichte behandeling is mogelijk als bij de onderzoeken een specifieke oorzaak naar voor is gekomen:

  • Een gezonde levensstijl is belangrijk. Vermijd roken, alcoholgebruik, intensief cafeïnegebruik en overgewicht.
  • Een correcte behandeling van hormonale problemen als schildklierlijden of suikerziekte, verhoogt de kans op een normale zwangerschap.
  • Afwijkingen aan de binnenzijde van de baarmoederholte kunnen operatief verholpen worden met een hysteroscopie.
  • Bij bepaalde stollingsstoornissen kan bloedverdunnende medicatie worden voorgeschreven.
  • Als een van beide wensouders drager is van een genetische afwijking kan IVF of ICSI met pre-implantatie genetische testing (PGT) worden uitgevoerd.
  • Als beide wensouders geen drager zijn van een genetische afwijking kan IVF of ICSI met pre-implantatie genetische testing met aneuploïdie-screening (PGT-A) worden voorgesteld. Hierbij wordt gestart met een IVF- of ICSI-behandeling. Zodra de embryo’s vijf of zes dagen oud zijn, worden van elk embryo enkele cellen verwijderd (trofectodermbiopsie). Die worden ingevroren en de gebiopsieerde cellen worden onderzocht in het genetisch labo. Dit onderzoek duurt ongeveer een maand. Hierna wordt een genetisch gezond embryo geselecteerd en met een dunne katheter ingebracht in de baarmoeder. PGT-A is alleen nuttig als de vrouw een voldoende grote eierstokreserve heeft, zodat er bij de IVF- of ICSI-behandeling uit voldoende embryo’s een genetische selectie kan worden gemaakt. Dit hangt vooral samen met de leeftijd.
  • Opeenvolgende miskramen gaat vaak gepaard met verdriet, onzekerheid, angst … Daarom bieden we ook psychologische begeleiding en ondersteuning aan.

Veelgestelde vragen

Wat kan ik zelf ondernemen om mijn zwangerschapskans te vergroten?

Je levensstijl heeft een duidelijk effect op je vruchtbaarheid en op je zwangerschapskans. Dat geldt voor een vruchtbaarheidsbehandeling. Roken, overgewicht en overmatig alcoholgebruik bijvoorbeeld, verminderen de slaagkansen van de behandeling.

Roken halveert de slaagkans van een vruchtbaarheidsbehandeling (inseminatie of IVF): het vergroot de kans op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap en de kans op een miskraam is twee tot drie keer hoger.

Bij vrouwen die roken is de kans op verminderde vruchtbaarheid 60% groter dan bij vrouwen die niet roken. Roken heeft namelijk een negatieve invloed op de eicelreserve, de uitrijping van eicellen, de hormonale balans, het transport van eicellen en embryo’s en op de innesteling. Bij mannen zien we een slechtere spermakwaliteit.

Ondergewicht en overgewicht bij man of vrouw verlagen de spontane kans op een zwangerschap. Hormonale behandelingen falen vaker bij patiënten met overgewicht. De slaagkans van IVF bij vrouwen met obesitas ligt 20 procent lager. Overgewicht zorgt ook voor risico’s tijdens de zwangerschap, zoals:

  • keizersnede
  • hoge bloeddruk
  • kunstverlossing
  • geboortetrauma
  • aangeboren afwijkingen
  • grotere kans op miskraam
  • zwangerschapsdiabetes
  • zwangerschapsvergiftiging

Matig alcoholgebruik heeft geen negatief effect op de vruchtbaarheid. Tijdens de zwangerschap vermijd je wel best alcohol. Matig gebruik van cafeïne lijkt geen duidelijk negatief effect op de vruchtbaarheid te hebben.

Helpt acupunctuur? De jongste jaren is heel wat onderzoek gedaan naar de effecten van acupunctuur, maar de wetenschappelijke studies spreken elkaar tegen. Globaal zien we dat acupunctuur de slaagkans van een vruchtbaarheidsbehandeling niet verhoogt.

Welk nut heeft foliumzuur?

Foliumzuur is een vitamine B9 die voorkomt in de voeding, vooral in groene groenten. Vitamine B9 is goed voor de ontwikkeling van de baby, omdat het de kans op neuraalbuisdefecten aanzienlijk verlaagt, zoals spina bifida (open ruggetje) of gespleten gehemelte. Daarom is het aangewezen om vitamine B9 als supplement in te nemen vanaf vier weken vóór de zwangerschap tot drie maanden zwangerschap, in combinatie met een gezonde en gevarieerde voeding.

De standaarddosis is 0,4mg per dag. In specifieke gevallen is een verhoogde dosis van 4mg vereist; in dat geval krijg je advies van de gynaecoloog. Foliumzuur is zonder voorschrift verkrijgbaar bij de apotheek.

Voor bijkomend advies, neem je best contact op met de gynaecoloog.

Wordt een griepvaccin aangeraden tijdens de fertiliteitsbehandeling?

Een griepvaccin is aanbevolen bij vrouwen die zwanger willen worden. Wanneer je in een fertiliteitsbehandeling bent, kan je je op elk moment laten vaccineren, maar bij voorkeur vóór de zwangerschap, niet rond het moment van de innesteling. Er is geen gevaar voor de zwangerschap zelf. Indien je zwanger bent en het niet mogelijk is om vaccinatie uit te stellen, dan mag dit ook tijdens het eerste trimester van de zwangerschap.

Mag ik sporten tijdens de fertiliteitsbehandeling?

U mag sporten tijdens de fertiliteitsbehandeling en de zwangerschap. Om infecties te voorkomen raden we af om te zwemmen vanaf de dag van pick-up tot en met de embryoterugplaatsing. In die periode vermijd je best ook zware inspanningen.